Sinds in januari 2021 de vaccinaties van start zijn gegaan, wordt de meersterfte (door CBS ook oversterfte genoemd) gesplitst in een deel dat verklaard wordt door corona en een deel dat in toenemende mate als “onverklaard” wordt betiteld. In dit artikel probeer ik de verklaring hiervoor aan te kunnen wijzen.
Meersterfte
Tot maart 2021 is de waargenomen meersterfte vrijwel gelijk aan het aantal overlijdens aan covid-19 zelf. Deze grafiek laat zien hoe deze cijfers zich ontwikkelden:
De blauwe lijn is de meersterfte die wordt berekend uit de officiële cijfers van het CBS als het verschil tussen de wekelijkse sterfte en de verwachting eveneens volgens het CBS. Door het cumuleren van deze cijfers over de tijd, wordt de totale meersterfte verkregen. Als deze buiten een zekere verwachtingswaarde ligt, wordt gesproken over Oversterfte. Het CBS bepaalt deze oversterfte op weekbasis. Door de grotere onzekerheid als je werkt met weekcijfers en dus een grote bandbreedte, wordt er een aantal weken aangemerkt als “er is deze week geen oversterfte”. Maar feitelijk kunnen we aan deze blauwe lijn zien dat er voortdurend sprake is van oversterfte. Pas als deze lijn weer horizontaal gaat lopen, zoals in de zomer van 2020, kunnen we spreken van een periode zonder oversterfte.
Corona
De rode lijn is het aantal inwoners dat is overleden aan corona. Hier ontstaat een complicatie, want de CBS-cijfers zijn sinds 2021 multi-interpretabel. Het CBS is namelijk sinds eind 2020 door de WHO verplicht om elk overlijden waar corona mogelijk een rol heeft gespeeld, te rapporteren als “overleden door covid-19”. We zien sinds eind 2020 dan ook de overlijdens aan andere oorzaken flink afnemen ten gunste van het aantal “corona overlijdens”. Ik heb een grafiek gemaakt om dit duidelijk te maken:
Dezelfde grafiek als hierboven, maar nu aangevuld met de originele CBS-cijfers (“Corona CBS”). We tellen alleen al in het eerste kwartaal van 2021 ongeveer 9000 “corona CBS” overlijdens, terwijl er maar ruim 1000 meersterfte was.
Ook zijn in deze grafiek de cijfers van het RIVM opgenomen. Na correctie van de CBS-cijfers voor het aandeel met corona is er een opvallende overeenkomst tussen de RIVM-cijfers en de oversterfte. Ook de RIVM-cijfers zijn nog iets boven de oversterfte, omdat er altijd enige uitwisseling is tussen het uiteindelijke overlijden aan corona en andere oorzaken, terwijl de dagen van de overledene al geteld waren.
Onverklaard
Het verschil tussen de CBS-cijfers en oversterfte wordt in mindering gebracht op de overlijdens andere oorzaken, iedereen kan tenslotte maar eenmaal overlijden. We zien dit bijvoorbeeld aan de CBS-cijfers voor “Overledenen aan ziekten van de ademhalingsorganen”.
Tijdens de eerste golf nog weinig verschil, tijdens en na de tweede golf minder dan 50% overlijdens aan ademhalingsziekten (ca. 180/week) in vergelijking met de verwachtingswaarde (tot 425/week). Meer achtergronden over de interpretatie van de CBS-corona cijfers vindt u in de publicatie De complete oversterfte analyse.
Het aangroeiende verschil tussen overlijden aan corona en de oversterfte wordt de onverklaarde oversterfte genoemd.
Tot maart 2021 zien we een totale meersterfte van 16.000 overlijdens, terwijl er iets meer overleden aan covid-19: 18.000. Het verschil is de ondersterfte die altijd volgt op een periode met oversterfte. We zien dit met name in maart 2021.
Echter, vanaf mei 2021 begint de meersterfte in een vrijwel rechte lijn weer te stijgen. Slechts onderbroken door de ondersterfte aan het einde van het griepseizoen van 2022. De totale meersterfte is inmiddels de grens van 55.000 gepasseerd en blijft doorstijgen. Het aantal overlijdens aan corona zelf blijft steken op ruim 23.000. Het verschil is de onverklaarde oversterfte en staat inmiddels dus op 32.000.
Vaccinatie
De grote vraag is natuurlijk of het inderdaad de vaccinatie is die verantwoordelijk is voor deze alsmaar stijgende oversterfte. Langetermijnschade door het virus zelf is niet uit te sluiten, evenals de gevolgen van uitgestelde zorg. Maar na het vergelijken van de oversterfte in 34 landen, lijken alle signalen te wijzen op een causale relatie tussen vaccinatie en onverklaarde oversterfte. De bevindingen zijn te lezen in dit artikel: Oversterfte in 34 landen, falende vaccins? Hoog gevaccineerde landen hebben een grotere oversterfte dan de laaggevaccineerde landen. Er lijkt zelfs een lineair verband te zijn. Dit is de belangrijkste grafiek uit dit artikel:
In een laag gevaccineerd land als Bulgarije, is er sinds 2022 vrijwel geen oversterfte. Hoog gevaccineerde landen als Nederland en Australië hebben juist te kampen met een hoge oversterfte.
Vaccins behoren veilig te zijn en hopelijk ook nog effectief. Het aantal signalen dat wijst op de betrokkenheid van de vaccins bij de alsmaar doorstijgende oversterfte zou aanleiding MOETEN zijn tot nader onderzoek. Dat de overheid deze onderzoeken nog steeds ontmoedigt, geeft steeds meer te denken.