Het is duidelijk dat we van maart tot mei 2020 te maken hebben gehad met een oversterfte, die rechtstreeks in verband kon worden gebracht met het SARS-CoV-2 virus dat circuleerde. Covid-19 werd daarbij door zowel GGD als CBS geregistreerd als doodsoorzaak. Dat lijkt logisch, maar het is voor het eerst dat een griepachtige aandoening in de statistieken apart wordt opgenomen als doodsoorzaak. Tot 2020 werd het onderliggende lijden vrijwel altijd als doodsoorzaak vastgelegd, maar sinds 2020 niet meer.

Michael Smulders plaatste op 31 januari 2024 in Medisch Contact een artikel getiteld Oversterfte: met of door covid-19?, waarin o.a. deze grafiek is te zien:

Er overleden in 2015 door griep 8600 mensen meer dan verwacht. Slechts 800 daarvan werden geboekt onder “overige doodsoorzaken”, de rest was verspreid over alle andere doodsoorzaken. Twee daarvan zijn als voorbeeld in de grafiek opgenomen. Medisch Contact schrijft daarover:

Je zou verwachten dat van 2019 op 2020 in de grafieken eenzelfde verloop te zien is. Maar niets is minder waar. Terwijl de totale sterfte steeg met 17 duizend, steeg de categorie ‘overige doodsoorzaken’ (waar covid-19 onder valt) met maar liefst 21 duizend!

Medisch Contact bevestigt wat wij zelf ook al geconstateerd hebben: een gewijzigde administratie van covid-19 is er de oorzaak van, dat we nu nadrukkelijk covid-19 in beeld krijgen als doodsoorzaak en niet meer het fatale zetje in de rug is bij overlijden aan het onderliggend lijden.

Dit is een belangrijke constatering, want wat is nu de bewering van de farmacie waard, als het gaat om het voorkomen van de doodsoorzaak covid-19? Als covid-19 als doodsoorzaak inwisselbaar is voor overlijden aan het onderliggend lijden, dan zijn zowel de covid-19 overlijdenscijfers zelf als het mogelijk voorkomen ervan dus zeer betrekkelijk.

Huidige situatie

Er volgt op 17 september 2024 weer de achtste vaccinatieronde. Bedoeld om het ziek worden door en mogelijk overlijden aan covid-19 te voorkomen. Maar wat zouden we nu moeten zien om een oordeel te kunnen vellen over het nu effectief zijn van de vaccins? We zouden dan kunnen kijken naar het aantal overlijdens met covid-19 als doodsoorzaak, afgezet tegen de vaccinatiegraad. Maar we zagen al dat covid-19 inwisselbaar is met alle andere doodsoorzaken. Bovendien zijn de covid-19 cijfers nu laag dankzij de vaccins en hoe zit het met de aanhoudende oversterfte en de vaccinatiegraad?

We lopen dus tegen een aantal grote administratieve problemen aan. Het eerste is al hoe je onderscheid moet wegen tussen de aantallen vaccinaties die iedereen gehad heeft: van nul tot straks 8. Maar het zwaar onderbelichte probleem is de vraag of het wel of niet gevaccineerd zijn wel een correcte afspiegeling is van de bevolking. Immers, gezonde mensen lieten zich vaccineren in ruil voor “vrijheid”, terwijl zeer kwetsbaren zich juist niet meer lieten vaccineren. Het gevolg is dat ongevaccineerden oververtegenwoordigd zijn bij de overlijdens. Het RIVM gaat zelfs zo ver, dat het minder vaak overlijden van gevaccineerden toe te schrijven zou zijn aan het vaccineren.

De uitkomst van elke berekening die het wel of niet effectief zijn van de vaccins in het voorkomen van covid-19 als doodsoorzaak aantonen, is sterk afhankelijk van de onderliggende aannames. Dat opgeteld bij de vraag of het voorkomen van covid-19 als doodsoorzaak ook een indicatie zou zijn voor het voorkomen van het overlijden, maakt elke uitkomst inmiddels twijfelachtig.

De eerste 4 maanden

Maar kunnen we dan helemaal niets laten zien van de rol van de vaccins? Zeker wel, want als we naar de eerste 4 maanden van 2021 kijken, dan kunnen we de toenemende invloed van de vaccins proberen te volgen. De invloed van de vaccinatiegraad die oploopt van ongevaccineerd op 1 januari naar een vaccinatiegraad van 72% op 1 mei moet dan zichtbaar worden. Met nog maar een kwart die in mei door het vaccin onbeschermd zou zijn, zou de daling van de sterfte aan covid-19 vanaf februari steeds sneller moeten gaan, want vaccinatie zou 95% extra bescherming geven. Eenmaal gevaccineerd zou je volgens Hugo de Jonge zelfs niet eens meer ziek kunnen worden.

Maar wat zien we in deze grafiek?

Tot februari 2021 volgde de sterfte aan covid-19 vrijwel naadloos de oversterfte cijfers. Wel zien we in de zomer van 2020 de ondersterfte na oversterfte. Vanaf februari 2021 veranderde het beeld plotseling. Het verschil tussen door de GGD registreerde overlijdens wegens covid-19 en de oversterfte wordt groter. Het was geen geleidelijke overgang, maar heel plotseling, vrijwel tegelijk met de start van het vaccineren van de oudste leeftijdsgroepen. Het CBS meldt sinds eind 2020 zelfs tot wel het dubbele aantal overlijdens met covid-19 als doodsoorzaak.

Maar wat betekent dit? De oversterfte zelf daalde al sinds de jaarwisseling, dus lang voordat de vaccins een rol konden spelen. Maar vanaf februari werden er juist meer overlijdens toegeschreven aan covid-19, zonder de bijbehorende oversterfte. Covid-19 nam kennelijk de plaats in van andere doodsoorzaken, zonder extra sterfte te veroorzaken!

Bekend is inmiddels dat in de eerste 4 weken na vaccinatie de bescherming van de vaccins zelfs negatief is (zie CBS heeft onwerkzaamheid vaccin zichtbaar gemaakt) en dat lijken we hier dus te zien. Covid-19 als doodsoorzaak werd niet voorkomen, maar er werden er juist meer geregistreerd. Door de negatieve bescherming werd covid-19 nu vaker de doodsoorzaak, maar het veranderde niets aan het sterftepatroon zelf.

Ziekenhuisopnames

Na vaccinatie zou je niet meer ziek kunnen worden door covid-19. Het aantal ziekenhuisopnames wegens covid-19 zou dus, nadat driekwart van de bevolking was gevaccineerd, drastisch omlaag gebracht moeten worden. Niets was echter minder waar, want in mei 2021 lagen er bijna evenveel mensen wegens covid-19 in het ziekenhuis als op de top in december 2020 zoals we in deze grafiek kunnen zien.

Maar het merkwaardige is dat de gelijkloop (met 2 weken vertraging tussen opnames en sterfte) tussen sterfte aan covid-19 en de ziekenhuisbezetting in 2021 verdween. In mei 2021 lagen er in verhouding tot de sterfte bijna vijfmaal zoveel mensen in het ziekenhuis wegens covid-19. Besef ook dat de sterfte aan covid-19 al veel hoger was in vergelijking met de oversterfte!

Besef ook dat het aantal ziekenhuisopnames (de NICE cijfers!) altijd de basis is geweest voor de berekening van het reproductiegetal. Omdat deze gedurende de eerste vaccinatiemaanden voortdurend boven de 1,0 bleef, ontstond het beeld dat corona niet wilde verdwijnen. Dat zal veel mensen over de streep hebben getrokken om zich toch te laten vaccineren.

Conclusies

Door de veranderde definities voor doodsoorzaak, is de coronapandemie veel groter voorgehouden dan hij in werkelijkheid was. Door covid-19 expliciet te benoemen als doodsoorzaak, werd de schijn gecreëerd dat vaccinatie sterfte voorkomt. Als er sprake is van aangetoonde effectiviteit van de vaccins, dan zal dat dus betrekking hebben op de geadministreerde doodsoorzaak en vrijwel niet op de sterfte zelf.