Het Nivel is nog steeds aan het navelstaren. Na hun analyse van de cijfers en het totaliseren over de eerste drie maanden na vaccinatie, komen er in hun rapport een paar cijfers uit die elke mogelijkheid tot verdere interpretatie uitsluiten. Tot tienmaal hogere sterfte bij ongevaccineerden in de eerste drie maanden. Een paar losse kreten over “wellicht HVE” en “ongeregistreerden” zouden het onverklaarde in het onderzoek afdoende moeten verklaren. Desondanks blijven de conclusies van Nivel recht overeind: “Oversterfte bij ongevaccineerden en ondersterfte bij gevaccineerden”. Hier zullen we laten zien dat er op zijn minst oversterfte bij gevaccineerden is.
HVE
Bij het analyseren van de werkzaamheid van de mRNA vaccins speelt HVE (Healthy Vaccinee Effect) een belangrijke rol. Het HVE is het effect dat mensen in de laatste levensfase zich niet meer laten vaccineren. Het gevolg is dat vaccinatie schijnbare bescherming biedt. Er overlijden immers in verhouding meer mensen die geen vaccinatie hebben genomen dan die het wel hebben genomen. Het niet nemen van het vaccin heeft geen rol gespeeld bij hun overlijden, maar geeft bij het berekenen van de werkzaamheid van het vaccin een vertekend beeld. In dit artikel geven we een analyse hoe groot dat effect kan zijn.
Italië
In Italië verscheen een artikel waarin het HVE goed te zien was. We beschreven onze eerste bevindingen in dit artikel: Italië bevestigt Nederlandse bevindingen. Het verloop van de Kaplan-Meier curve die daar wordt getoond is zeer vergelijkbaar met de Nederlandse grafieken zoals gepubliceerd in het rapport van Meester & Jacobs. De Kaplan-Meier grafiek beschrijft de overlijdenskans voor twee verschillende groepen, in dit geval dus de wel- en niet-gevaccineerden. Een uitleg hiervan is te vinden in het artikel HVE voor dummies.
De cijfers die in dit rapport staan, zouden ongeveer dezelfde moeten zijn als die het Nivel gebruikt. Immers, het gaat om dezelfde overledenen en ook de registratie hiervan wordt betrokken uit CIMS, de database van het RIVM. Het is ook aannemelijk dat het beeld in Italië vergelijkbaar is met dat in Nederland. Ook daar zullen mensen in de laatste levensfase geen vaccin meer hebben genomen, alhoewel er wel cijfermatig verschillen zullen zijn. Maar de onderzoekers in Italië zijn er wel in geslaagd, om cijfers te gebruiken die niet verstoord zijn door ontbrekende registraties. Daarom beginnen we de cijfermatige analyse in Italië.
Kaplan-Meier Italië
In dit artikel nemen wij een volgende stap en gaan we de grafieken cijfermatig interpreteren. Als eerste gaan we de twee lijnen in de Italiaanse Kaplan-Meier grafiek beschrijven in een eenvoudig model. Daarbij nemen we aan, dat in het eerste kwartaal een vast percentage van de mensen die zullen overlijden, het vaccin heeft geweigerd. Dat is natuurlijk een aanname, maar we gaan zien in het verloop van de curve of dit plausibel is.
Dit is de grafiek uit het Italiaanse artikel met daaroverheen als streepjeslijnen getekend de berekende waarden uit het model:
De oranje lijn in de grafiek is de in de tijd afnemende overlevingskans voor gevaccineerden en de blauwe lijn die voor ongevaccineerden. We zien dat de lijnen uit het rekenmodel vrijwel volledig samenvallen met de werkelijke cijfers. We nemen daarbij aan dat slechts 17% van de mensen die de eerste 3 maanden zijn overleden zich toch nog liet vaccineren. Na deze 3 maanden laten we dit effect geleidelijk verdwijnen uit de berekeningen.
De snellere daling van de overlevingskans bij ongevaccineerden is hiermee gekwantificeerd en zichtbaar gemaakt. We zien dus dat het (eenvoudige!) model vrijwel perfect de werkelijke cijfers volgt. Nu gaan we dit model toepassen op de Nederlandse cijfers.
Kaplan-Meier Nederland
Er zijn wat verschillen tussen de Nederlandse en Italiaanse cijfers. De belangrijkste is dat in de Nederlandse studie de overlijdens zijn opgesplitst in diverse cohorten, waarbij leeftijd de belangrijkste parameter was. We kiezen voor het leeftijdscohort dat geboren is tussen 1960 en 1970. Dat betekent dat de cijfers in absolute zin zullen gaan verschillen.
Een minstens zo belangrijk verschil is dat er in Nederland sprake is van een sterke vervuiling van de administratie in CIMS, als gevolg van achterstand bij de registratie. Ook het weigeren van toestemming door een deel van de gevaccineerden om hun gegevens op te laten nemen in CIMS heeft geleid tot het ontbreken van een aanzienlijk deel van de registraties in CIMS. Lees hierover bijvoorbeeld het artikel Is dit de smoking gun? Naar schatting heeft 7% in eerste instantie registratie geweigerd en was er tot 63% achterstand bij de registratie van bij de huisarts gezette vaccinaties. Deze registratieproblemen leken pas in mei 2022 voorbij te zijn geweest, dus ruim een jaar na de eerste vaccinatie.
Het gevolg van deze chaos in de administratie is naast HVE opgenomen als een tweede component in het rekenmodel. We nemen aan dat de gemiddelde administratieve achterstand 6 weken is. Als iemand in die tijd overleed, werden de gegevens niet meer opgenomen in CIMS en werd het overlijden geteld als ongevaccineerd, ondanks dus de vaccinatie die wel degelijk was gezet.
Het resultaat van de berekeningen zien we in deze grafiek:
Ook hier zien we nu een perfect samenvallen van de waargenomen overlevingskans en de benadering volgens het rekenmodel. De steile curve aan het begin is nu volledig verklaarbaar vanuit het ontbreken van een deel van de gevaccineerden, die overleden in de weken na vaccinatie.
Met nadruk wijzen we erop dat dit beslist geen overlijdens hoeven te zijn, die in relatie gebracht moeten worden met vaccinatie zelf. Het zijn de mensen die door de gebrekkige administratie in de verkeerde groep geplaatst werden, ongeacht de overlijdensoorzaak.
Nivel
Het Nivel heeft alleen gekeken naar het aantal overlijdens in de eerste drie maanden na vaccinatie. Dat is dus een klein deel van de Kaplan-Meier grafiek, zoals hier rechts afgebeeld, een uitsnede uit de hele grafiek. Hier zien we op het oog al de factor 10 die ongevaccineerden vaker zouden overlijden dan gevaccineerden. Nivel laat alleen de uitkomst van de tellingen zien en verbindt daar vervolgens de conclusie aan dat de oversterfte uitsluitend zit bij de ongevaccineerden. Het is jammer dat de wetenschappers niet de moeite hebben genomen zich te verdiepen in de achterliggende oorzaken en zich beperkt hebben tot het totaliseren van overlijdens.
Wel lijkt Nivel inmiddels onraad te ruiken en hebben in een herziene versie van hun rapport wat aanpassingen aangebracht. Dit is wat zij daarover meldden:
De groep “ongevaccineerd” is taalkundig dus uitgebreid met de groep “ongeregistreerd”, wat in feite een eufemisme is. Het steile verloop in de eerste weken is volledig toe te schrijven aan ongeregistreerde gevaccineerden en de overige verschillen zijn in feite de stervenden die juist uitgesloten hadden moeten worden van de statistieken. Bij een officiële klinische trial, zouden ze niet hebben voldaan aan de inclusie eisen wegens hun te zwakke gezondheid. Maar bij Nivel worden ze dus toebedacht aan de groep “ongeregistreerd”. Ook zou bij een klinische trial de administratie van wie wel en niet (placebo?) gevaccineerd was nauwgezet bijgehouden zijn. In deze Nivel studie wordt echter volledig vertrouwd op de gebrekkige en onvolledige administratie in CIMS en vervolgens worden er daaruit harde conclusies getrokken.
Oversterfte bij gevaccineerden?
De conclusie van Nivel was dat de oversterfte zit bij de ongevaccineerden, later tekstueel veranderd in “ongevaccineerden/ongeregistreerden”, maar uit deze analyse blijkt dat het verschil tussen de wel- en niet-gevaccineerde overlijdens volledig verklaarbaar is, juist uit die gebrekkige administratie. Op basis van deze cijfers is er geen verschil meer aan te tonen. Aangezien er nog steeds sprake is van oversterfte bij de gehele bevolking, kan het niet anders dan dat er ook oversterfte is bij de gevaccineerde groep. De vraag is vervolgens of de oversterfte bij de ongevaccineerden groter of kleiner is dan bij de gevaccineerden. Omdat de ongevaccineerde groep slechts ongeveer 10% uitmaakt van het totaal, zijn de cijfers te onnauwkeurig om daar conclusies aan te verbinden. Het enige dat zeker is, is dat er (onverklaarde) oversterfte is bij de gevaccineerden. Er zijn onvoldoende ongevaccineerden om het overschot aan sterfte daar naartoe te kunnen schuiven.
Maar er zijn wel aanwijzingen dat de oversterfte daadwerkelijk bij de gevaccineerden zit. Lees hiertoe bijvoorbeeld het artikel Wat te verwachten van deze vaccinatieronde? Daar zien we dat de oversterfte bij gevaccineerden toeneemt direct na de vaccinatieronde eind 2022. Een andere aanwijzing zou kunnen komen uit de CBS-cijfers van eind 2022, berekend volgens de Nivel-methode. Dit is beschreven in het artikel Oversterfte bij gevaccineerden? De uitkomst van de berekening zou suggereren dat er bij ongevaccineerden 35% ondersterfte zou zijn. Een berekening die is gebaseerd op dezelfde aannames die er in het Nivel rapport gedaan worden. Wellicht mankeert er dus iets aan de aannames?
Conclusies
Een rekenmodel is in staat het verloop van de Kaplan-Meier vrijwel volledig te beschrijven, ondanks dat het hier gaat om een eenvoudig model. Met slechts twee parameters (HVE-deel en achterstallige registratie) kunnen we het verloop beschrijven. Uit de berekeningen volgt dat de aanname dat 80% van de mensen in hun laatste levensfase (in Italië 83%) zich niet meer liet vaccineren, de beste verklaring is voor het verschil tussen overlijden van wel en niet gevaccineerden. De scherpe daling bij ongevaccineerden in de eerste weken na vaccinatie is verklaarbaar uit een achterstand van gemiddeld 6 weken bij de registratie van de vaccinatie.
Als je deze parameters weglaat uit je berekeningen (zoals Nivel het doet) dan ontstaat er schijnbaar een uiterst onlogische verklaring: oversterfte bij ongevaccineerden/ongeregistreerden. Ongevaccineerden overlijden dan tot wel 10 maal zo snel.