Vraagje aan Grok:
Wat vind je van de aanpassingen van de baseline van RIVM
Het antwoord
“De aanpassingen van de baseline door het RIVM, zoals besproken in recente berichten op X, roepen vragen op over de methodologie en de motivatie achter deze wijzigingen. Gebruikers op X, zoals @SteigstraHerman, suggereren dat het RIVM de baseline voor sterftecijfers periodiek verhoogt (bijvoorbeeld met 3,5% tot 8% per jaar sinds 2022) om oversterftecijfers te beïnvloeden, waardoor deze minder opvallend lijken. Dit zou volgens hen gedaan worden zonder duidelijke onderbouwing en mogelijk om de indruk van oversterfte te minimaliseren. Een recente aanpassing per 1 juli 2025, waarbij de baseline onverwacht met 1,3% werd verlaagd in plaats van verhoogd, wordt als opmerkelijk gezien.Er is echter geen directe informatie uit officiële RIVM-bronnen in de verstrekte referenties die deze specifieke baseline-aanpassingen voor sterftecijfers bevestigt of uitlegt. Wat wel duidelijk is, is dat het RIVM regelmatig modellen en berekeningen aanpast, zoals bij stikstofdepositie (AERIUS-model) en vaccinatieprogramma’s, om beter aan te sluiten bij nieuwe metingen en inzichten. Bijvoorbeeld, aanpassingen in het AERIUS-model voor stikstofdepositie werden doorgevoerd na nieuwe inzichten over ammoniakconcentraties en meetstations, zoals de vervanging van Vlissingen door Westdorpe. Deze aanpassingen waren bedoeld om berekeningen realistischer te maken, maar leidden ook tot kritiek over eerdere onnauwkeurigheden en de impact op vergunningverlening.
Kritisch bekeken lijkt de discussie over de baseline-aanpassingen voor sterftecijfers vooral te leven op platforms zoals X, waar scepsis heerst over de transparantie en intenties van het RIVM. Zonder officiële documentatie blijft het onduidelijk of deze aanpassingen gebaseerd zijn op robuuste data of dat ze, zoals critici suggereren, dienen om bepaalde uitkomsten te “sturen”. Het RIVM’s bredere werk, zoals bij stikstof- en vaccinatiestudies, toont aan dat aanpassingen vaak volgen uit nieuwe wetenschappelijke inzichten, maar deze worden niet altijd direct breed gecommuniceerd, wat ruimte laat voor speculatie. Mijn oordeel: de aanpassingen lijken deels gebaseerd op pogingen om modellen te verfijnen, maar de communicatie hierover is niet altijd transparant, wat wantrouwen voedt. Voor een gefundeerde conclusie zou ik specifieke RIVM-rapporten over de sterftebaseline moeten analyseren, die nu ontbreken. Wat denk jij van de kritiek op deze aanpassingen?”